A primeira é dos rapaces: Dise no xogo da brisca ou do tute quitándolle importancia o feito de gañar a primeira baza. Ten un carácter despectivo e tamén de autoafirmación.
A sorte do principiante: Dise cando unha persoa participa por primeira vez nun xogo e gaña.
Arado: O ás de espadas.
Arrastrar: Xogar de saída unha carta do pau de triunfo naqueles xogos nos que é obligado subirlle.
Arregala-los ollos: Levantar as cellas, facer a seña do ás no xogo da brisca.
As dez de últimas: Sumar dez puntos o que fixo a última baza no tute ou no subastado.
Ás dez de últimas: A última hora, con retraso. Esta expresión pasou dos xogos de cartas á linguaxe coloquial.
As feitas son as que valen: Dise cando ó comezo dunha partida se xoga o ás de triunfo sen esperar á posibilidade de matar o tres para asegurarse unha boa cantidade de tantos.
Asistir ó pau: Botar unha carta do mesmo pau de saída.
Baralla: Conxunto de cartas para xogar.
Barallar: Misturar as cartas da baralla;
Bastón: Ás de bastos.
Baza: Cartas que se gañan nunha ronda.
Bola: O ás de ouros.
Brisca: Xogo; os ases e os treses dos paus que non son do triunfo.
Burro: Cabalo, principalmente o cabalo de bastos; denominación de varios xogos de cartas.
Canta-las corenta: Conseguir 40 puntos por ter o rei e o cabalo do pau de triunfo nalgúns xogos, sempre que se gañe unha baza.
Cantarlle as corenta a alguén: Reprendelo. Expresión dos xogos de cartas que pasou á linguaxe coloquial.
Carro: Mazo, pote; conxunto de cartas que se poñe na mesa despois de repartir nos xogos do burro, a brisca, o tute, etc.
Carta na mesa, pesa: Indica que a carta xogada non pode retirarse.
Carta na mesa, presa: Non se pode volver a atrás a xogada.
Chamarlle burro ó cabalo: Procede dunha das modalidades do burro na que se retira para xogar o cabalo de bastos. Pasou á linguaxe coloquial co sentido de "estamos dacordo coa mesma idea aínda que non empreguemo-las mesmas palabras".
Cinquillo: Xogo de cartas;
Copón: Ás de copas.
Comodín: Nalgúns xogos, carta que pode ter o valor doutra carta calquera;
Cortar: Partir, separa-las cartas da baralla en dous montóns e volver a xuntalas cambiando o orde. Faino sempre a persoa que está á esquerda do que reparte.
Da man de: Refírese a quen iniciou a xogada.
Dar: Repartir as cartas correspondentes a cada xogador.
De man: Dise das cartas que se reciben ó repartir.
Doerlle a un a cabeza: No xogo da brisca, ter un ás ou un tres que non sexan de triunfo.
En la mesa y en el juego se conoce al caballero: Dise cando algún ten mal perder.
Encartarse: Subir a unha carta con outra do mesmo pau.
Escaleira: Serie de cartas de valor correlativo no xogo do chinchón.
Escaleira de cor: Serie de cartas de valor correlativo e do mesmo pau no xogo do chinchón. O que consegue unha escaleira de cor fai un chinchón e gaña.
Escoba: Xogo de cartas; baza na que se recollen tódalas cartas que están na mesa no xogo do mesmo nome;
Estar a cegas: Ter malas cartas.
Estorbar: no xogo da brisca botar un triunfo de pouco valor cando xa hai algunha carta na mesa ou cando vai encartada para que non salven unha brisca.
Estorbo: Triunfo pequeno.
Face-las dos zapateiros: Non gañar un só xogo na mesma partida.
Fallar: No tute ou no subastado, nos que é obrigado asistir ó pau, ter que triunfar.
Fea: Unha carta sen valor.
Figuras: As sotas, cabalos e reis de cada pau.
Ir a Allariz: Non gañar un só xogo na mesma partida.
Ir a Noia: O mesmo que ir a Allaríz, ir ó Ceboleiro ou face-las dos zapateiros.
Ir ó Ceboleiro: O mesmo que ir a Noia. O Ceboleiro é un restaurante moi popular desta vila.
Leva-lo burro: Perder nos xogos do burro.
Mata-lo tres: Xogar o ás de triunfo na mesma baza na que se xoga o tres.
Mazo: Carro, pote;
Montarse: Botar unha carta do mesmo pau da que está na mesa e de maior rango.
O que non xoga, non perde nen gaña: Dise ás vecesa para declinar unha invitación a participar nunha partida; outras para xustificar a aceptación;
Palla: No tute, subastado ou brisca, cartas sen valor algún;
Parella: No xogo do chinchon, dúas cartas do mesmo valor;
Pau: Cada un dos catro grupos de dez cartas que compoñen a baralla española;
Pintan bastos: As circunstancias non se presentan favorables;
Pintar: Triunfar;
Poñerse: Botar unha carta do mesmo pau de saída, pero de máis valor.
Pote: Carro, mazo; conxunto de cartas que quedan na mesa despois de repartir nos xogos do burro, a brisca, etc.
Rinchón: Xogo, modalidade do burro.
Saír: Ser o primeiro en xogar;
Señoritas: As sotas.
Sete-velo: o sete de outros no xogo da escoba;
Subastado: Xogo, variante do tute.
Tantos: Puntos.
Trío: No chinchón, tres cartas do mesmo valor.
Triunfo: Carta do pau que manda nos xogos da brisca, tute, etc.
Tute: Xogo de cartas.
Xogar é aposibilidade de gañar con moita probalidade de chegar a perder. Frase que se lle atribue a Carolina Otero, que era unha xogadora empedernida.
Velo: O sete de ouros no xogo da escoba;
Vinte (en copas): Conseguir vinte puntos por ter o cabalo e mailo rei dun mesmo pau. Se é do triunfo cántanse corenta.
No hay comentarios:
Publicar un comentario